Mae Cydbwyllgor Comisiynu GIG Cymru yn cynnal y dogfennau a’r wybodaeth ar ran Llywodraeth Cymru i sicrhau eu bod yn parhau i fod ar gael i randdeiliaid gweithredol yn ystod proses o fudo gwybodaeth. Dylid anfon unrhyw ymholiadau am gynnwys y wybodaeth at MentalHealthandVulnerableGroups@llyw.cymru .
Mae’r Ddeddf Iechyd Meddwl yn ddarn allweddol o ddeddfwriaeth a luniwyd i amddiffyn a chefnogi unigolion sy’n profi heriau iechyd meddwl. Mae'n darparu fframwaith cyfreithiol ar gyfer gofal, triniaeth ac amddiffyn pobl ag anhwylderau meddwl. Dyma’r prif bwyntiau a gwmpesir gan y Ddeddf:
Derbyn Gorfodol : Mae’r Ddeddf yn amlinellu’r amodau ar gyfer derbyn, cadw, a thrin person mewn ysbyty yn groes i’w ewyllys. Mae hyn fel arfer yn cynnwys asesiad risg gan weithwyr iechyd meddwl proffesiynol i benderfynu a yw'r unigolyn yn achosi perygl iddo'i hun neu i eraill.
Asesiad a Thriniaeth : Mae'n darparu canllawiau ar gyfer asesu a thrin cyflyrau iechyd meddwl, gan sicrhau bod unigolion yn derbyn gofal priodol tra'n diogelu eu hawliau.
Hawliau Cleifion : Mae'r Ddeddf yn sicrhau bod cleifion yn cael gwybod am eu hawliau, gan gynnwys yr hawl i apelio yn erbyn eu cadw a'r hawl i gynrychiolaeth gyfreithiol. Mae hefyd yn cynnwys darpariaethau ar gyfer cynnwys eiriolwyr a'r hawl i ail farn.
Caniatâd i Driniaeth : Mae'n nodi'r amgylchiadau lle gellir rhoi triniaeth heb ganiatâd y claf, yn enwedig os nad oes ganddo'r galluedd i wneud penderfyniadau gwybodus.
Gorchmynion Triniaeth Gymunedol (CTOs) : Mae'r gorchmynion hyn yn caniatáu i unigolion gael triniaeth yn y gymuned yn hytrach na chael eu cadw mewn ysbyty. Mae CTOs wedi'u cynllunio i ddarparu gofal parhaus tra'n galluogi cleifion i fyw'n fwy annibynnol.
Trefniadau Diogelu ac Adolygu : Mae'r Ddeddf yn cynnwys mecanweithiau ar gyfer adolygiadau rheolaidd o gadw a thriniaeth claf, gan sicrhau craffu parhaus a'r cyfle i ailasesu amodau.
Amddiffyn Unigolion Agored i Niwed : Cynhwysir darpariaethau arbennig i amddiffyn hawliau a lles grwpiau bregus, megis plant ac unigolion ag anableddau dysgu difrifol.
Mae’r Ddeddf Iechyd Meddwl yn hanfodol ar gyfer cydbwyso’r angen am driniaeth a gofal â pharch at ymreolaeth unigol a hawliau cyfreithiol. Ei nod yw darparu strwythur cyfreithiol cefnogol i'r rhai sy'n profi anawsterau iechyd meddwl tra'n sicrhau bod eu hurddas a'u hawliau yn cael eu cynnal.
Mae'r dolenni isod yn darparu dogfennaeth ar wybodaeth cleifion, ffurflenni digidol a fersiynau hawdd eu darllen.
Mae Llywodraeth Cymru wedi cynhyrchu cyfres o daflenni gwybodaeth i gleifion enghreifftiol ar gyfer Deddf Iechyd Meddwl 1983. Mae'r rhain wedi'u cynllunio i gynorthwyo ysbytai ac awdurdodau gwasanaethau cymdeithasol lleol (LSSAs) i gyflawni eu rhwymedigaethau cyfreithiol o dan Ddeddf Iechyd Meddwl 1983 i ddarparu gwybodaeth ysgrifenedig i gleifion sy'n destun cadw a mesurau gorfodol eraill o dan y Ddeddf. Mae'r taflenni hyn yn anstatudol ac nid oes unrhyw rwymedigaeth ar ysbytai nac awdurdodau gwasanaethau cymdeithasol lleol i'w defnyddio.
Mae'r taflenni wedi'u cynllunio i'w hargraffu fel tudalennau dwy ochr A4 sy'n plygu i ffurfio llyfryn maint A5.
Mae'r taflenni ar gael yn Gymraeg ac yn Saesneg. Lle y dangosir bod angen lleol, mae Llywodraeth Cymru yn annog ysbytai ac awdurdodau gwasanaethau cymdeithasol lleol i ddarparu deunydd mewn ieithoedd a fformatau priodol eraill.