Newidiadau i Brotocolau Ymateb Ambiwlansys ar gyfer Galwadau Brys 999 Anelu at Arbed Mwy o Fywydau a Gwella Canlyniadau Cleifion

Mae Tîm Comisiynu a Gwasanaethau Ambiwlans 111 NWJCC wedi bod yn gweithio gyda chydweithwyr yn Llywodraeth Cymru ac Ymddiriedolaeth GIG Prifysgol Gwasanaethau Ambiwlans Cymru (WAST) ar ddatblygu categori newydd i helpu i achub mwy o fywydau a gwella canlyniadau cleifion.

Bydd ‘categori porffor’ newydd yn cael ei gyflwyno ar gyfer ataliadau cardiaidd ac anadlol oes-neu-farwolaeth, yn dilyn argymhellion gan Bwyllgor Iechyd a Gofal Cymdeithasol y Senedd.

Bydd WAST nawr yn canolbwyntio ar ganlyniadau cleifion yn hytrach nag amseroedd ymateb, gan dreialu’r system newydd am flwyddyn yn dechrau ym mis Gorffennaf 2025, a disgwylir ei gweithredu’n barhaol o fis Awst 2026, yn amodol ar werthusiad llwyddiannus.

Ystyrir bod y targed ymateb wyth munud presennol, a sefydlwyd ym 1974, yn hen ffasiwn ac yn aneffeithiol: ar hyn o bryd gall y gwasanaeth gyrraedd o fewn targed wyth munud a chlaf yn marw ond cyflawnir y targed, ac eto gallai’r gwasanaeth gymryd mwy o amser i gyrraedd, ac ystyrir bod claf yn goroesi fel y targed a fethwyd.

Bydd dau gategori newydd yn cael eu cyflwyno: porffor ar gyfer ataliadau cardiaidd ac anadlol, a choch ar gyfer trawma mawr a digwyddiadau eraill sy'n gofyn am ymateb cyflym i atal ataliad cardiaidd neu resbiradol. Mae disgwyl i ambiwlansys ymateb o fewn chwech i wyth munud.

Nod y dull newydd yw gwella cyfraddau goroesi ar gyfer ataliadau ar y galon y tu allan i'r ysbyty yng Nghymru, sy'n llai na 5% ar hyn o bryd.

Ar gyfer galwadau categori porffor, y prif fesur fydd canran y cleifion y mae curiad eu calon wedi'i adfer a'i gynnal hyd nes cyrraedd yr ysbyty.

Dywedodd yr Ysgrifennydd Iechyd, Jeremy Miles, y bydd y newidiadau hyn yn sicrhau bod clinigwyr ambiwlans yn cyrraedd y rhai sydd â'r angen mwyaf yn gyntaf.

Dywedodd Ross Whitehead, Cyfarwyddwr Comisiynu ar gyfer Gwasanaethau Ambiwlans ac 111 yn y NWJCC: “Rydym yn croesawu’r newid i ganolbwyntio’n bennaf ar gyfraddau goroesi yn hytrach nag amseroedd ymateb.

“Bydd y mesurau ymateb newydd yn canolbwyntio ar ganlyniadau cleifion, yn enwedig ar gyfer y rhai sydd mewn sefyllfaoedd lle mae bywyd yn y fantol ac mae hwn yn ddatblygiad allweddol gan fod y dull hwn eisoes wedi gwella cyfraddau goroesi yn Iwerddon, yr Alban ac Awstralia er enghraifft.

“Ar gyfer galwadau categori porffor, y prif fesur fydd canran y cleifion y mae curiad eu calon wedi’i adfer a’i gynnal hyd nes cyrraedd yr ysbyty, gyda’r disgwyliad y bydd hyn yn cynyddu dros amser.

“Bydd gweithredoedd amserol sy’n gwella canlyniadau, megis yr amser cyfartalog ar gyfer CPR gwylwyr a diffibrilio yn dilyn ataliad ar y galon y tu allan i’r ysbyty, hefyd yn cael eu cofnodi, sy’n rhan hanfodol o’r gadwyn oroesi.

“Gall pawb yng Nghymru gefnogi’r uchelgais i achub mwy o fywydau trwy ddysgu CPR.

“Dyma pam y bydd Achub Bywyd Cymru yn trosglwyddo i WAST ac yn cael ei gomisiynu gan NWJCC, gwella ymwybyddiaeth o CPR cynnar a diffibrilio yw’r allwedd i wneud Cymru yn genedl o achubwyr bywydau.

“Mae WAST hefyd yn defnyddio llywwyr clinigol newydd yn eu canolfannau cyswllt i sgrinio galwadau 999 a gwella amseroedd ymateb, ochr yn ochr â gwaith cenedlaethol i wella’r broses o drosglwyddo cleifion ambiwlans cenedlaethol i gynyddu argaeledd ambiwlansys.

“Fel comisiynwyr, rydyn ni’n edrych ymlaen at weld y buddion y gall y peilot hwn eu cynnig fel rhan o’r gwaith system ehangach rydyn ni’n ei archwilio i gleifion ledled Cymru.”