Wrth i Ddiwrnod Diogelwch Cleifion y Byd 2025 ganolbwyntio ar 'ddiogelwch cleifion o'r cychwyn cyntaf', mae Vicki-Dawson-John, Partner Busnes Ansawdd a Chanlyniadau ym Mhwyllgor Comisiynu ar y Cyd GIG Cymru (NWJCC), yn rhannu ei myfyrdodau ar y rôl bwysig y mae ansawdd yn ei chwarae mewn gwasanaethau a gomisiynir…
Mae thema eleni - diogelwch cleifion o'r cychwyn cyntaf - yn atseinio'n ddwfn gyda mi - nid yn unig fel bydwraig, ond fel rhywun sydd wedi gweld sut y gall eiliadau cynharaf bywyd lunio dyfodol cyfan plentyn.
Gall un digwyddiad diogelwch, yn yr oriau neu'r dyddiau cyntaf hynny, gael canlyniadau gydol oes.
Dyna pam rwy'n falch o fod yn rhan o broffesiwn - a system - sy'n ymdrechu'n gyson i wneud gofal yn fwy diogel, yn fwy cyfartal, ac yn fwy ymatebol i anghenion pob newydd-anedig a'i deulu.
I mi, mae diogelwch cleifion yn dechrau ymhell cyn y cri cyntaf. Mae'n dechrau yn y sgyrsiau rwy'n eu cael gyda rhieni beichiog - eu helpu i ddeall beth i'w ddisgwyl, nodi risgiau, a pharatoi ar gyfer genedigaeth ddiogel. Yn ystod y cyfnod esgor, rwyf yno i fonitro, i dawelu meddwl y claf, ac i weithredu'n gyflym os nad yw rhywbeth yn iawn.
Ar ôl genedigaeth, mae fy rôl yn newid ond nid yw'n lleihau. Rwy'n cynnal asesiadau newyddenedigol, yn cefnogi bwydo ar y fron, yn annog bondio croen-wrth-groen, ac yn addysgu teuluoedd ar gwsg diogel, hylendid, a gofal llinyn. Rwyf wedi dysgu mai'r arsylwadau lleiaf weithiau - newid mewn lliw, arwydd cynnil o ofid - all wneud y gwahaniaeth mwyaf.
Ond y tu hwnt i'r clinigol, mae'r emosiynol. Rwy'n gweld yr ofn, y llawenydd, y blinder. Rwy'n cynnig sicrwydd, parhad ac eiriolaeth. Rwy'n helpu rhieni i ddod o hyd i'w hyder. Dyna hefyd yw diogelwch.
Mae pob babi yn haeddu'r dechrau gorau mewn bywyd. Mae hynny'n golygu ymyrraeth gynnar, gofal sy'n seiliedig ar dystiolaeth, ac ymrwymiad i leihau anghydraddoldebau iechyd. Mae'n golygu gwrando ar deuluoedd, parchu eu dewisiadau, a sicrhau bod gofal yn gynhwysol ac yn sensitif i ddiwylliant.
Rydw i wedi gweld sut mae dilyn arferion gorau nid yn unig yn atal niwed ond yn meithrin ymddiriedaeth. Ac rydw i wedi gweld sut y gall bylchau mewn gofal - yn enwedig i'r rhai sy'n wynebu rhwystrau - gael effeithiau parhaol. Dyna pam rydw i'n credu mor gryf mewn gofal cyfannol, sy'n canolbwyntio ar y teulu.
Nid oes unrhyw fydwraig yn gweithio ar ei phen ei hun. Mae diogelwch cleifion yn gyfrifoldeb a rennir. Rwyf wedi bod yn ffodus i weithio ochr yn ochr â chydweithwyr anhygoel - meddygon, nyrsys newyddenedigol, criwiau ambiwlans, ymwelwyr iechyd - sydd i gyd yn dod â'u harbenigedd i'r bwrdd.
Cyfathrebu clir, llwybrau a rennir, a pharch at ei gilydd yw'r hyn sy'n gwneud gofal di-dor yn bosibl. Pan fyddwn yn gweithio gyda'n gilydd, rydym yn canfod cymhlethdodau'n gynharach, yn ymateb yn gyflymach, ac yn cefnogi teuluoedd yn well.
Yn fy rôl bresennol yn y NWJCC, rwyf mewn sefyllfa freintiedig i gydweithio â chydweithwyr ledled Cymru, ac mae'r Rhaglen Cymorth Diogelwch Mamolaeth a Newyddenedigol (MatNeoSSP) wedi bod yn newid gêm i gleifion yng Nghymru. Nid polisi yn unig ydyw - mae'n fudiad.
Drwy ei gyfnodau darganfod a diagnostig, mae wedi ein helpu i ddeall ble rydym ni a ble mae angen i ni fynd. Mae wedi edrych ar arweinyddiaeth, diwylliant, gweithlu, canlyniadau, a hyd yn oed gofal cyn-ysbyty.
Mae hyrwyddwyr wedi cael eu hymgorffori ym mhob Bwrdd Iechyd ac yng Ngwasanaeth Ambiwlans Cymru i ysgogi gwelliannau lleol. Rydw i wedi gweld yr effaith yn uniongyrchol. Mae yna:
Offer a chanllawiau gwell
Gwelliannau mewn thermoreoleiddio newyddenedigol
Diwylliant cryfach o ddysgu ac adrodd
Canolbwyntio ar gynhwysiant digidol a lleihau anghydraddoldebau
Cydnabyddiaeth am waith caled staff rheng flaen
Wrth gwrs, mae gwaith i'w wneud o hyd. Mae angen i ni sicrhau gweithrediad cyffredinol, mesur canlyniadau hirdymor, a buddsoddi mewn cynaliadwyedd - yn enwedig mewn gweithlu, hyfforddiant ac offer. Ond mae'r sylfaen yn gryf.
Mae hyn i gyd yn fy atgoffa, ar Ddiwrnod Diogelwch Cleifion y Byd hwn, pam y dewisais y llwybr hwn. Pob babi rydw i wedi'i helpu i'w eni, pob teulu rydw i wedi'i gefnogi, pob her rydw i wedi gweithio arni ar y cyd â chydweithwyr ar draws y system - mae'r cyfan yn rhan o ddarlun ehangach.
Nid dim ond nod yw diogelwch cleifion. Mae'n addewid. Addewid i bob plentyn, pob rhiant, a phob cydweithiwr y byddwn yn gwneud popeth o fewn ein gallu i wneud gofal yn fwy diogel, yn fwy caredig, ac yn fwy effeithiol.
Oherwydd bod pob plentyn yn haeddu'r dechrau gorau mewn bywyd ac fel gweithwyr proffesiynol mae gennym ddyletswydd i feithrin y nod hwnnw a sicrhau bod pob cyswllt yn bwysig.